Payas Sokullu Mehmet Paşa Külliyesi
Mimar Sinan (Koca Sinan) tarafından Payas´ta inşa edilmiştir. Külliyeler Hac yolcuları ve kervanlar için inşa edilen; yolcuların, barınma, temizlik, ibadet, alışveriş ve en önemlisi de güvenlik ihtiyaçlarını karşılayan kompleks yapılardır. Ve özellikle İstanbul-Mekke güzergâhında her; günlük yürüme yolu mesafesinde birer külliye inşa edilmiştir. Yürüme yolu üzerinde yer alan bu Külliyeler menzil diye de adlandırılırlar.
Külliye 1574 yılında, Kanuni Sultan Süleyman’ın veziri Sokullu Mehmet Paşa’nın emri üzerine Mimar Sinan tarafından yapılmıştır. Bir kervansaray, kadın ve erkekler için bir hamam, bir medrese, bir camii ve 45 dükkânı olan bedesten seçkin bir karmaşık olan külliyeyi tamamlar.
Külliyede en önemli yapı olan Kervansarayın geniş avlusu, etrafında kervanların ve yolcuların geceyi geçirdikleri kubbeli odalarla çevrilidir. Avlu ve odalar emniyeti sağlayan, 5-6 metre yüksekliğinde bir gözetleme kulesi olan kalın duvarlarla çevrilmiştir.
